Modern çağın gereklikleri sonucu yapılan yeni alışveriş merkezlerinin, mimari ve kültürel dokusundan dolayı etkilenmediği yer,Kapalıçarşı...
1461 de Fatih Sultan Mehmet'in, Ayasofya Camii'ne gelir sağlamak amacıyla inşaatını başlattığı çarşı,2 bedesten(Cevahir ve Sandal Bedestenleri)olarak yapılıp,Kanuni Sultan Süleyman tarafından ahşap dükkanların eklenmesiyle büyüyerek Çarşu-ı Kebir,yani büyük çarşı olmuştur.Bedesten ve Çarşı 4.Mehmet zamanında 20 Kasım 1651 tarihli yangından başlayarak,26 Kasım 1954 tarihli yangına kadar 202yi aşkın deprem ve yangın felaketine maruz kalmış,1894 depreminden sonra yapılan tadilatlarla bugünkü halini almıştır.
Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u aldıktan sonra şehrin birçok yerinde çarşılar, dükkanlar,hanlar,hamamlar,evler ve camiler yaptırtmıştır.Şarkta bez satılması için yapılan,daha sonra hernevi kıymetli eşyanın alı-satımına tahsis olunmuş Kapalıçarşılara bedesten denirdi.Eski zenginler,tacirler mücevherlerini ve kıymetli altın-gümüş eşyalarını bedestendeki kasalarda küçük ücretler dahilinde muhafaza ederlerdi.Bedestende dünyanın ve imparatorluğun her tarafından toplanmış mücevherler,altınlar,silahlar,kıymetli kumaşlar,şallar,halılar,hernevi kıymetli eşyalar bulunurdu.Buradaki esnaf şehrin en zengin esnafı idi.
Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu'da yaşayan halkın ticaret, sanat,ekonomi gibi çeşitli meslek dallarında yetişmesini sağlayan,onları ahlaki yönde yetiştiren,çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen örgütlenme Ahilik,Ahi Evran tarafından kurulmuş olup;iyi ahlak,doğruluk,kardeşlik,yardımseverlik gibi tüm güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo ekonomik düzendir ve esnaflar ahilik anlayışıyla yetiştirilirdi...Ahilik kurumuyla fiziki yapılar,ekonomik kurumlar,ahlaki prensipler,inanç felsefeleri gelişmiştir.Ahiliğin ışığı Anadolu tasavvufu ile olmuştur.Günümüzde bu tarihi yapı hayatiyetini sürdürmektedir.
Kapalıçarşı'da bugün;insan ve insana hizmetin hedeflendiği,paranın değil kişiliklerin saygı gördüğü,sözlü aktin devam ettiği,usta-çırak ilişkileriyle dört kuşak deneyimli,her dinden ve kültürden gelen esnafı ile bugün Türk ve yabancı misafirlerine tarihin dokusunda,nostaljik ve geleneklerini korumuş,en büyük alışveriş merkezi olarak hizmet vermeye devam etmektedir...
Dünyanın en eski bankası,en büyük ve en eski alışveriş merkezi,en gizemli ve görkemli yapılarından biri olan Kapalıçarşı,bugünkü çağa ayak uydurarak esnaf ve yönetimi,sağlık ünitesi,postane ve banka şubeleri,özel itfaiye teşkilatı,polis karakolu,kanunla kurulmuş özel güvenlik teşkilatı,kafe ve restoranlarıyla içinde barındırdığı tarih ve kültür hazineleriyle günümüzde hizmete ve yerli-yabancı misafirlerini ağırlamaya devam etmektedir.
Nuruosmaniye, Mercan ve Beyazıt arasında yer alan Kapalıçarşı; 64 cadde ve sokağı,2 bedesteni,16 hanı,22 kapısı ve yaklaşık 3600 dükkanı ile dünyanın en eski ve en büyük alışveriş merkezidir.Yaklaşık 20.000 kişi çalışmakta ve mevsimine göre günde 300-500 bin ziyaretçi almaktadır.İstanbul'un 9 bin yıllık tarihi, Kapalıçarşı’nın birkaç km çevresinde dolanır durur.
Kapalıçarşı,tarih,kültür,sanat,ahlak,gelenek,insanlık değerlerinin bütünleştiği,üstü kapalı da olsa dünyanın en açık ve küresel çarşısı olarak gelişen dünyada varlığını sürdürmeye kararlıdır…
|